Պատմություն, որը շարունակվում է
Երուսաղեմի սուրբ Հարության տաճարը` սա պատմություն է, ուր դու հանդիպում ես քեզ: Եվ խնդիրը բնավ այն չէ, որ այս տաճարն ամփոփում է քաղաքակրթության պատմությունը մեր թվարկության սկզբից ու շատ ավելի առաջ: Մենք գնացինք դեպի տաճար մի ճանապարհով, որտեղ ամփոփված էին հին գերեզմաններ` հռոմեական ժամանակների, իսկ գուցե ավելի վաղ: Պատկերացնում եք` այդ գերեզմանոցով գուցե անցել է Պոնտացի Պիղատոսը, իսկ գուցե չի անցել, որովհետև նրա ժամանակներում հռոմեացիներն իրենց հանգուցյալներին այրում էին Հուլիոս Կեսարի սահմանած ծիսակարգով: Բայց գերեզմանները կան և ֆոսֆորային փայլ չէին արձակում` դարերն իրենց գործն արել են: Սուրբ Հարության տաճարը Գողգոթայի լեռան վրա լուսարձակում է ուժ ու հավերժության այնպիսի հզոր ալիք, որ դու պարզապես քեզ մաս ես զգում քսանմեկ դարի պատմության, որովհետև այն, ինչ տեղի է ունեցել մ.թ. երեսուներեք թվականին, չի ավարտվել մինչև հիմա: Եթե իրականում հանդգնություն ու համարձակություն ունենանք մեզ խոստովանել, Հիսուսի խաչելության և հարության պատմությունը, ի վերջո, մեր բոլորի պատմությունն է ու հենց դա է քրիստոնեության անանց ֆենոմենն ու հզորության աղբյուրը` մենք բոլորս մեր կյանքն ապրում ենք փորձությունների, հաղթահարումի, վերածնունդի միջով, կամ կանգ ենք առնում այդ եռանկյունու որևէ անկյունում, բայց դա ևս պատմություն է, որ արժանի է հարգանքի:
Սուրբ Հարության տաճարի ամեն քարը ու ամեն սանտիմետրը ունի իր պատմությունը, ունի իր գաղտնիքները, որոնք, համոզված եղեք, դեռ չեն բացահայտվել: Եվ խնդիրն այն չէ, որ ամեն սերունդ իր համար է իրականությունն իմաստավորում ու իր արժեհամակարգն է բերում, բնավ, խնդիրն այն է, որ մարդկությունը բոլոր ժամանակներում ու ամեն օր կարիք ունի անակնկալների, հայտնությունների, հրաշքների, ու այդ եռանկյունում անցնում է մեր կյանքը` զգում ենք, թե ոչ, հասկանում ենք, թե ոչ, ենթադրում ենք, թե մնում ենք խուլ մեր զգայարանների ու մեր ենթագիտակցության առաջ: «Վերջապես տեսա», վկայում է արձանագրությունը` ընդամենը լատինատառ երկու բառ, որը, սակայն վերաբերում է այն անձավին, որտեղ երեք օր ամփոփված է եղել Հիսուսի մարմինը, և այդ անձավը գտնվում է տաճարի հայկական մասում: Հայկական մասում է նաև այն անձավը, որտեղ ամփոփված է եղել Հիսուսի խաչը` նախքան վերագտնելը, և միակտուր գորշագույն ժայռի այդ հատվածը կարմիր է: Իհարկե կա նաև այլ բացատրություն` ապարի մեջ մեծ է երկաթի պարունակությունը, բայց ո՞վ ասաց, որ պատահաբար է հենց այդ հատվածի մեջ մեծ երկաթի պարունակությունը: Գողգոթան մեր թվարկությունից առաջ և մեր թվարկության առաջին երեսնամյակում եղել է քարհանք, որտեղից հատված քարերով Հերովդեսը կառուցել է իր տաճարները և ամրոցները: Փաստորեն քաղաքը, որ հետո պիտի կոչվեր Երուսաղեմ: Ես չեմ պատմի հրաշալի ու հազարամյակներով հայտնի իրադարձությունները, անիմաստ է, բայց ականատեսի ու մասնակցի իրավունքով ես վկայում եմ` պատմությունը շարունակվում է: Բոլորի ու յուրաքանչյուրի համար:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆԻ
Երուսաղեմ
Հ. Գ.- Չեմ կարող չասել, որ դեպի սուրբ Հարության տաճար տանող ճանապարհին կան նաև մզկիթներ, և դա էլ մեր բոլորի պատմությունն է, ու երբ վերևից ես նայում Երուսաղեմին, խաչերի ու կիսալուսինների միահյուսում է: Տաբուներ ունեցողները թող մտածեն նաև այս մասին ու այն մասին, որ հրեաների համար չէ միայն իրենց Լացի պատը, որի առաջ նրանք աղոթում են, որ Սողոմոնի տաճարը վերականգնվի, որի միայն պարիսպն է պահպանվել, ու հրեաները շարված են այդ պարսպի տակ մշտապես: Քանի՞ պարիսպ է մնացել մեր տաճարներից, որի հիշատակը մենք հարգել գիտենք:
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Մեջլիսը միաձայն որոշում է ընդունել Հորմուզի նեղուցը փակելու մասին
Իրանական տեղեկատվական հարթակները հաղորդում են, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետության պառլամենտը` Մեջլիսը, միաձայն որոշում է ընդունել Հորմուզի նեղուցը փակելու մասին։Հավանաբար հիշում եք, որ նեղուցի փակման մասին խոսել ենք դեռ օրեր առաջ, սակայն այն ժամանակ Իրանը, հավատալով դիվանագիտական ճանապարհով խնդիրը կարգավորելու Թրամփի հայտարարություններին, չգնաց այս ծայրահեղ քայլին...
